16. Warszawski Przegląd Filmów Górskich 12-15.12.2019
01.12.2019Kino Wisła (Pl. Wilsona 2)
wpfg.pl
Przegląd otworzy Prolog, w ramach którego pokazane będą dwa głośne filmy. Co prawda znalazły się one wcześniej w normalnym repertuarze kinowym i zapewne część naszych bywalców je zna, to jednak bez wątpienia zasługują na uwzględnienie w naszym programie. Chodzi o: oskarowy Free Solo z Alexem Honnoldem w roli głównej oraz Ostatnia góra, czyli zbierający nagrody pełnometrażowy film Darka Załuskiego o ostatniej wyprawie zimowej na K2.
W repertuarze głównej części Przeglądu fani alpinizmu w czystej postaci powinni zwrócić uwagę zwłaszcza na trzy filmy: hiszpański Everest. A Superhuman Challenge pokazujący heroiczne zmagania Alexa Txicona, próbującego dokonać pierwszego wejścia zimowego na Everest bez wspomagania tlenem, Spectre Expedition z udziałem brytyjskiego ekstremalisty Leo Houldinga, organizatora śmiałej i nowatorskiej w formule wyprawy wspinaczkowej na szczyty Antarktydy, oraz Zew wysokości, obrazujący drogę górską Petera Hamora, wybitnego słowackiego alpinisty, który wspinał się m.in. z Piotrem Morawskim i Piotrem Pustelnikiem (Grand Prix 2019 na Spotkaniach z Filmem Górskim w Zakopanem). Uczestnikiem wspomnianych ekspedycji był także Darek Załuski, którego sugestywne zdjęcia filmowe są mocną stroną tego obrazu. Poza tym będziemy mogli podziwiać kilka wybitnych produkcji zachodnich, udostępnionych w ramach projektu Lądek Film Tour, w tym film Weight of Water o przepłynięciu kajakiem Kanionu Kolorado i to przez ociemniałego śmiałka (Grand Prix 2019 w Lądku Zdroju) oraz Surf the Line o kaskaderskich wyczynach fanów ekstremalnych przygód surfowania na linie rozwieszonej nad kanionem. Pokażemy również reportaż Elizy Kubarskiej pod tytułem Być kobietą w Himalajach, z udziałem m.in. Kingi Baranowskiej, Anny Okopińskiej oraz Elizabeth Hawley, a także premierowy film z pierwszego w historii trawersu Islandii boso.
Ciekawie zapowiadają się spotkania na żywo. Doświadczeniami z interesującego łączenia wspinania z paralotniarstwem podzieli się specjalista od bigwallu – Jacek Matuszek. Swoje górskie rysunki satyryczne będzie prezentował Marek Konecki, nie zabraknie też Anny Czerwińskiej, która w tym roku obchodzi swoje 70. urodziny. Oprócz tego będziemy mogli wysłuchać relacji z ostatniej wyprawy na Nanda Devi East z udziałem kierownika i zdobywcy szczytu Jarosława Gawrysiaka i kilku innych uczestników wyprawy. O swoich solowych wyprawach w góry wysokie (zwłaszcza na Manaslu) opowie Łukasz Kocewiak. Jednym z ważniejszych punktów programu będzie prezentacja Elizy Kubarskiej i zdobywcy złotego czekana Dimitriego Gołowczenki „Strachu niet” z dramatycznej próby wejścia na himalajski siedmiotysięcznik Jannu. W Warszawie zaprezentuje się także nowa nadzieja polskiego himalaizmu Magda Gorzkowska, która w tym roku bez wspomagania tlenem stanęła na dwóch ośmiotysięcznikach – Makalu i Manaslu.
Czeka nas też chwila wspomnień. Swoimi doświadczeniami z zimowych wypraw na najwyższe himalajskie szczyty podzieli się Aleksander Lwow. Szczególnym wydarzeniem będzie zapewne program „Bogdan Jankowski – na żywo”, czyli zarejestrowana prezentacja zmarłego w tym roku popularnego himalaisty, świadka wielu historycznych polskich wypraw, a jednocześnie świetnego fotografa. Urzekającą prezentację urozmaicają nagrania dźwiękowe.
Tradycyjnie już podczas Przeglądu zapraszamy na stoisko z wydawnictwami górskimi. Będziemy gościli kilku autorów, m.in. Annę Kamińską („Halina”) oraz Leszka Cichego („Trzy bieguny”).
PROGRAM:
CZWARTEK, 12 XII 2019 r.
godz. 18.30
FREE SOLO USA 2018, reż. Jimmy Chin i Elizabeth Chai Vasarhelyi, 100 min.
Alex Honnold jako pierwszy człowiek na świecie podejmuje próbę samotnej wspinaczki, bez żadnych zabezpieczeń ścianą El Capitan w Parku Narodowym Yosemite. Widowiskowy, trzymający w napięciu dokument o przygotowaniach i samym zdobywaniu ściany El Capitan. Film otrzymał nagrodę BAFTA oraz Oscara w kategorii najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny.
Amerykanin Alex Honnold to niepozorny, trochę wycofany, zawsze uśmiechnięty facet i… legenda w świecie sportów ekstremalnych. Często wspina się klasycznie, najbardziej ryzykowną techniką free solo (w Polsce zwaną żywcowaniem) bez asekuracji (liny, uprzęży itd.), zdany tylko na siebie. Cały sprzęt to buty do wspinaczki i woreczek z magnezją. Free solo wymaga niezwykłej wytrzymałości, sprawności, finezji i skupienia. Nie można się pomylić, bo jeden fałszywy ruch lub chwila wahania oznaczają zazwyczaj śmierć. El Capitan (El Cap), granitowa ściana monolitu w Parku „Yosemite” (Kalifornia), to najsłynniejsza amerykańska ściana wspinaczkowa. Wytyczono na niej ok. 70 dróg, a wspinacze prześcigają się w pokonywaniu ich na czas. Najbardziej wymagający jest Freerider, prawie kilometr pionowej drogi przez system skalnych rys, przerys i kominów. Dookoła płyty gładkie i śliskie jak ze szkła, minimalne wgłębienia, na których można podciągnąć się na dłoni albo na chwilę postawić palce stopy. A tam, gdzie nie ma praktycznie żadnego oparcia, trzeba się trzymać połową… kciuka. Ta trasa testuje umiejętności wspinacza. Właśnie tę drogę wybrał Alex Honnold.
Film jest jednocześnie majstersztykiem realizatorskim. Przy rejestrowaniu przejścia pracowało czterech operatorów, zastosowano też wiele nowatorskich rozwiązań – na przykład mikrofon rejestrujący oddech i reakcję wspinacza ukryto w woreczku na magnezję. Efekt jest spektakularny: finałowa wspinaczka przyprawia o zawrót głowy.
godz. 20.30
OSTATNIA GÓRA Polska 2019, reż. Darek Załuski, 82 min.
Akcja filmu rozgrywa się podczas zimowej wyprawy na K2, drugą górę świata. Grupa kilkunastu wspinaczy, pod kierownictwem Krzysztofa Wielickiego, próbuje dokonać historycznego wejścia na szczyt. Mozolnie, w skrajnie trudnych warunkach kolejne zespoły przygotowują drogę, wieszając liny poręczowe i docierając do kolejnych obozów. Tę wyprawową rutynę przerywa tragedia rozgrywająca się na niedalekiej Nanga Parbat. W wyniku brawurowej akcji, Adamowi Bieleckiemu i Denisowi Urubko udaje się uratować Elisabeth Revol. Ratownicy wracają pod K2 i wznawiają wspinaczkę. Upływający czas oraz piętrzące się trudności uwidaczniają różnice charakterów w obrębie odizolowanej fizycznie od świata grupy. Dodatkowe napięcie wprowadza ogólna dostępność Internetu oraz niezwykła medialność wyprawy.
Film został zrealizowany przy użyciu bardzo wymagającej techniki – kamera rejestruje poszczególne zdarzenia, tak jakby była jednym z członków wyprawy, nie ma tu ani głosu narratora, ani wypowiedzi do kamery. Taki zabieg powoduje, że widz szybko wczuwa się w rozgrywające dynamicznie wydarzenia, tak jakby sam uczestniczył w wyprawie. Obraz ten unaocznia nam, z jak potężnymi trudnościami przyszło się zmierzyć naszym himalaistom, pozwala też lepiej zrozumieć różną motywację poszczególnych uczestników wyprawy, a zwłaszcza podejście Denisa Urubki.
Po projekcji spotkanie z Mają Pietraszewską-Koper (muzyka) i Anną Filipow (montaż).
PIĄTEK, 13 XII 2019 r.
godz. 18.30
LĄDEK FILM TOUR
TIERRA DEL VIENTO W. Brytania 2017, reż. Laura Belinky, 18 min.
Patagonia to ziemia ogromnych przestrzeni i bezgranicznej urody. Eksplorując tę mityczną krainę, fotograf i artysta Eliseo Miciu dowiaduje się przy okazji sporo o samym sobie. Przy okazji możemy się dowiedzieć, ile starań trzeba dołożyć, by uchwycić ten jeden jedyny wymarzony kadr.
WEIGHT OF WATER USA 2018, reż. Michael Brown, 79 min.
Historia o niewidomym sportowcu Eriku Weihenmayerze, który podejmuje się absolutnie nieprawdopodobnego wyzwania: przepłynięcia kajakiem Wielkiego Kanionu. Jego motywacją jest pragnienie doświadczenia ulotnego bycia tu i teraz, którego szuka tak wiele osób. „Trudno jest być w pełni obecnym w danym momencie czasu i przestrzeni, ponieważ przeszkadza nam strach i niepokój, które są w nas. Przypomina to oglądanie jakiegoś wydarzenia przez okno, zamiast uczestniczenia w nim” – mówi Erik. Grand Prinx na Festiwalu Filmów Górskich w Lądku Zdroju w 2019 roku.
Wstęp do filmu wygłosi
godz. 20.45
LĄDEK FILM TOUR
EVEREST. A SUPERHUMAN CHALLENGE Hiszpania 2017, reż. i prod. Aitor Barez,101 min.
Alex Txikon jest jednym z najlepszych himalaistów na świecie – ma na swoim koncie 11 ośmiotysięczników, w tym pierwsze zimowe wejście na Nanga Parbat. Teraz staje przed najpoważniejszym wyzwaniem: próbą zdobycia Everestu zimą, bez wspomagania tlenem. Ta sztuka nie udała się jeszcze nikomu.
SOBOTA, 14 XII 2019 r.
godz. 14.00
LĄDEK FILM TOUR
NOTES FROM THE WALL Belgia 2017, reż. Siebe Vanhee & Guillaume Lion, 35 min.
W lutym 2017 roku trzech muzykujących w ścianie Belgów – Sean Villanueva O’Driscoll, Nicolas Favresse i Siebe Vanhee – powróciło do Patagonii, aby klasycznie przejść jedną z najtrudniejszych dróg, „El Regalo de Mwono”, 1200-metrową ścianę po wschodniej stronie Torre Central w masywie Torres del Paine.
SURF THE LINE (SURFOWANIE NA LINIE) Francja 2017, reż. Jérémy Frey, 53 min.
Czy kiedykolwiek marzyłeś o surfowaniu po niebie? Czy chciałeś poczuć niesamowitą wolność i niczym nieskrępowany ruch? Flying Frenchies tego doświadczyli. Film opowiada wciągającą historię ich spontanicznego i szalonego projektu, który wymagał dwóch lat przygotowań, skomplikowanych wyliczeń, wykonania stalowej liny kilometrowej długości i specjalnej wersji deski surfingowej. Sporty ekstremalne, błaznowanie, odważne wynalazki i życie blisko natury – witajcie w cygańskim świecie Flying Frenchies.
godz. 15.45
MAGDALENA GORZKOWSKA – Z Igrzysk Olimpijskich w Himalaje
Reprezentantka Polski w lekkiej atletyce. Halowa wicemistrzyni świata, mistrzyni Europy U23 oraz reprezentantka Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w sztafecie 4×400 m. W 2016 roku porzuciła karierę biegaczki i rozpoczęła przygodę z górami wysokimi. Na swoim koncie posiada szczyty należące do Korony Ziemi, choć pierwszym poważniejszym sukcesem było wejście na Mount Everest w 2018 roku, jako najmłodsza Polka w historii i pierwsza Olimpijka. W maju 2019 roku stanęła na szczycie Makalu, a jesienią tegoż roku na kolejnym ośmiotysięczniku – Manaslu. Co więcej, obydwa szczyty zdobyła bez wspomagania się tlenem.
ANNA KAMIŃSKA – o książce „Halina”
godz. 17.30
ELIZA KUBARSKA i DIMITRIJ GOŁOWCZENKO – Strachu niet
Prezentacja o niesamowitym wyczynie i walce człowieka z nieokiełznaną przyrodą zimowych Himalajów, a także o przyjaźni, która zrodziła się w górach. W dalekim wschodnim Nepalu, w rejonie Kanczendzongi, znajduje się słynąca ze stromych ścian Khumbakarna, zwana również Jannu (7710 m). W marcu i kwietniu br. zespół rosyjskich wspinaczy, dwukrotnych zdobywców nagrody Piolet d’Or (Złoty Czekan), Siergiej Niłow i Dimitrij Gołowczenko, po 13 dniach wspinaczki, osiągnął południową grań góry, wytyczając nową linię na niezdobytej wcześniej wschodniej ścianie. Wysoki opad śniegu skutecznie zwalniał akcję górską i w rezultacie uniemożliwił atak szczytowy. Do wierzchołka zabrakło wspinaczom 300 metrów. Po przejściu na drugą stronę grani, Siergiej i Dimitrij, ze względu na duże trudności, które napotkali na swojej drodze, zdecydowali się na wycof nieznaną im wcześniej drogą francuską z 1962 roku, która zmieniła się w 6-dniową epopeję… Wyprawa była częścią projektu filmowego reżyserki i wspinaczki Elizy Kubarskiej pt. «Ściana Cieni».
godz. 19.30
LĄDEK FILM TOUR
FROZEN TITANS Kanada 2014, reż. Bryan Smith, David Pearson, 52 min.
Opowieść o projekcie kanadyjskiego wspinacza lodowego Willa Gadda, który dzięki wyobraźni i wytrwałości podejmuje coraz trudniejsze wyzwania w swojej dziedzinie sportu. Tym razem atakuje unikatowe nacieki lodowe w Helmcken Falls (Kolumbia Brytyjska, Kanada). 140-metrowa droga – która została uznana za najtrudniejszą lodową i mikstową drogę na świecie – prowadzi przez jaskinię, bogato udekorowaną gigantycznymi, przewieszonymi soplami. Ten projekt stał się obsesją Willa Gadda.
SPECTRE EXPEDITION. TO THE END OF THE WORLD W. Brytania 2019, reż. Alastair Lee, Leo Houlding, 49 min.
2000 przebytych kilometrów, ładunki ważące 200 kilogramów, 65 dni, trzech kumpli, jedna góra. Bez pomocy z zewnątrz, z użyciem snow-kite’ów do pokonywania dużych odległości, przy pomocy których można przemieszczać się z prędkością do 60 km/h. Niesamowita opowieść o marzeniu Leo Houldinga, Jeana Burguna i Marka Sedona, by zdobyć Spectre – wznoszący się w samym sercu Antarktydy.
godz. 21.30
JAROSŁAW GAWRYSIAK i STANISŁAW PISAREK – Nanda Devi East 1939-2019 – wczoraj i dziś
Nanda Devi East nie jest górą bardzo wysoką, 7434 m n.p.m. plasuje ją poza pierwszą pięćdziesiątką najwyższych szczytów świata. Nie ulega jednak wątpliwości, że w konkursie na górę, na której wierzchołek dostać się najtrudniej, znalazłaby się w czołówce. 27 czerwca 2019 roku na szczycie stanęło dwóch Polaków, powtarzając drogę wytyczoną 80 lat temu przez pierwszą polską wyprawę himalajską. Znając piękno i trudności techniczne drogi, można lepiej zrozumieć rangę wyczynu polskich wspinaczy z 1939 roku. Jarosław Gawrysiak mówi: W czasie trwającego 10 dni wyjścia szczytowego miałem wielokrotnie refleksje: „Jak oni to zrobili”?. O wielkiej przygodzie, ciężkiej pracy na górze, a także o historii wyprawy z 1939 roku opowiedzą szczytowiec Jarosław Gawrysiak i pomysłodawca wyprawy Stanisław Pisarek.
NIEDZIELA, 15 XII 2019 r.
godz. 14.00
BOGDAN JANKOWSKI – Góry dalekie i bliskie (prezentacja pośmiertna)
Zachowana prelekcja jest owocem kilkudziesięciu lat działalności górskiej autora oraz dwudziestu lat szukania okazji do jej nagrania. Potem została tylko praca nad jej zmontowaniem, co uczyniła rodzina już po śmierci autora. Teraz oddajmy głos Bogdanowi: „Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele, mam przyjemność opowiedzieć Państwu o moich górach. Nie o górach w ogóle, ale właśnie o moich górach. Górach, w których miałem szczęście być, które zapisały się w mojej pamięci, które starałem się zapisać na zdjęciach, a czasem na taśmie magnetofonowej. Opowiem o górach wielkich i dalekich, ale też o górach małych i bliskich. Bliskich w sensie fizycznym, mentalnie również bliskich, bliskich sercu. Będę starał się pokazać te góry widziane z mojego subiektywnego punktu widzenia. Będę starał się podzielić z Państwem moim podejściem do gór, moim przekonaniem, że góry to owszem himalajskie olbrzymy, ale również mały, lśniący miką kamyk znaleziony na lodowcu, że góry to monstrualna lawina, ale też pojedyncza gwiazdka śniegu, która siadła na ciemnym rękawie kurtki, nie chce się stopić i pozwala się obserwować kiedy stoimy zimą na stanowisku asekuracyjnym przez godzinę, a czasem dwie, że góry to legendarny Yeti i jego ślady, ale też boża krówka na źdźble trawy w Sokolikach, że góry to także dzwonki jaków idących w karawanie, skrzypienie młynka modlitewnego w Thyangboche…”
LESZEK CICHY – o książce „Trzy bieguny”
godz. 16.00
JACEK MATUSZEK – SOLO. Jak próbowałem przefrunąć przez Dolomity
To multimedialna prelekcja, do której przygotowywałem się… całe życie. Takiego projektu na świecie jeszcze nie było. Plecak ważący prawie 30 kg, a w nim paralotnia, sprzęt do wspinania i biwakowania. Przede mną 190 km trasy przez włoskie Dolomity. Rok przygotowań – samotnego wspinania i latania. Jedna błędna decyzja spowodowała wypadek i zawieszenie projektu. Opowiem o tym, jak odkrywałem wspinanie i latanie na nowo. Jak zostać paralotniarzem i czy złamana noga może powstrzymać marzenie o wolności.
ŁUKASZ KOCEWIAK – Manaslu solo, czyli o magii samodzielnych wypraw górskich
Czy możliwe jest wejście „solo” w gąszczu agencji? Skąd bierze się magnetyzm ośmiu tysięcy metrów? Gdzie leży granica pomiędzy pasją do gór, a obsesją zaliczania coraz to nowych szczytów? Odpowiedzi na te pytania postaramy się znaleźć podczas spotkania z Łukaszem Kocewiakiem, który w tym roku wszedł solo na Manaslu. Łukasz opowie także o przedsięwzięciu „8 solo”, czyli o ciekawej ścieżce rozwoju zamiłowania do gór.
godz. 18.15
ZEW WYSOKOŚCI Słowacja 2019, reż. Ratislav Hatiar, 64 min.
W maju 2017 roku, po zdobyciu Dhaulagiri, Peter Hamor jako pierwszy Słowak skompletował Koronę Himalajów. Co ważniejsze, Peter zdobył najwyższe szczyty bez dodatkowego tlenu, za wyjątkiem pierwszego – Mount Everestu, na który wszedł w 1998 roku. Wspinał się w Tatrach, w Alpach (północna ściana Eigeru, północna ściana Matterhornu, Grandes Jorasses), zdobył Koronę Ziemi. Jego górskimi partnerami byli m.in. Piotr Pustelnik i Piotr Morawski. Na wspólne wyprawy jeździł też Darek Załuski, którego znakomite zdjęcia filmowe są okrasą tej wspaniałej retrospektywy.
ANNA CZERWIŃSKA i MAREK KONECKI – o książce „Lodowy rycerz”
Marek Konecki od ponad 40 lat swoimi rysunkami satyrycznymi komentuje to, co się dzieje w środowisku górskim. Tym razem pokusił się o zebranie najbardziej wyrazistych prac z całego okresu działalności, opatrzył krótkimi teksami satyrycznymi i wydał pod intrygującym tytułem „Lodowy rycerz”. O zabawnych sytuacjach w górach, nawiązujących do prezentowanych równolegle na ekranie rysunków Marka Koneckiego, opowie znana z gawędziarskich zdolności Anna Czerwińska.
godz. 20.15
ALEKSANDER LWOW –prezentacja Moje himalajskie zimy!
Zbliża się okrągła (40.) rocznica zimowego Everestu, a autor brał udział w zimowych wyprawach na trzy najwyższe góry świata – (Everest 79/80), K2 (87/88) i Kanchenjungę (Yalung Kang) (88/89), a przy okazji wyprawy na K2 w zimowym ataku na Broad Peak (1988). Oprócz tego odniesienia do zimowego wejścia na Broad Peak w 2013 i do smutnej historii Macieja Berbeki, wspominając K2 zimą 2018, a także akcję na Nanga Parbat z Revol i Mackiewiczem.
BYĆ KOBIETĄ W HIMALAJACH Polska 2017, reż. Eliza Kubarska, 44 min.
Opowieść o kobietach z dwóch krańców świata i ich walce o marzenia. W 1992 roku Wanda Rutkiewicz, po zdobyciu K2 jako pierwsza kobieta świata, wyrusza na zdobycie kolejnego ośmiotysięcznika, Kanczendzongi. Niestety, z tej wyprawy nigdy nie wraca. Do dziś zostaje tajemnicą, co się wydarzyło. Jednak swoją energią i charyzmą Wanda inspiruje kolejne pokolenia młodych alpinistek. O wyprawach swoich i działalności Wandy opowiada himalaistka Anna Okopińska.
W podobnym czasie w Nepalu działała Pasang Lhamu Sherpa. W 1993 roku Pasang, po raz trzeci, wyrusza na wyprawę na Everest, który ostatecznie zdobyła jako pierwsza Nepalka. Niestety, podobnie jak Wanda, nigdy nie wraca na niziny. Ale jej legenda wciąż jest żywa.
Obie kobiety łączy coś więcej niż miłość do gór najwyższych. Zarówno Wanda, jak i Pasang, realizując swoje marzenia, mierzą się nie tylko z własnymi słabościami, wysokością czy złą pogodą. Każda z nich musi przeciwstawić się męskiemu porządkowi świata, w którym żyje. W tym samym czasie inna kobieta, Amerykanka Elizabeth Hawley, rozpoczyna swoją pracę jako kronikarka himalajskich wyczynów. Miss Hawley staje się «królową Himalajów», której każda wyprawa, zarówno męska jak i damska, składa szczegółowy raport z swojej górskiej działalności.
25 lat po zaginięciu Wandy i Pasang na arenie światowej pojawiły się ich następczynie: Kinga Baranowska i Maya Sherpa. Zainspirowane walecznością bohaterek z ubiegłego stulecia, kontynuują tradycję kobiecego himalaizmu, podnosząc kolejne poprzeczki.
KRAINA LODU BOSO Polska 2019, reż. Sławomir Bednarski, 33 min. (Premiera!)
Projekt zakładał trawers Islandii z północy na południe – całkowicie boso. Trasa biegła przez środek wyspy, mierząc około 360 km. Wymagający teren oraz niezwykle zmienna pogoda to tylko część przeszkód, z jakimi przyszło się zmierzyć naszemu śmiałkowi. Podróżnik Łukasz Mosak po dwunastodniowym marszu dokonał pierwszego w historii trawersu wyspy boso. Film ukazuje jednocześnie kapitalne krajobrazy Islandii, ogromne zróżnicowanie terenu, dzikość i dziewiczość wyspy. Na tym tle osiągnięcie bohatera filmu wydaje się tym bardziej znaczące.
Bilety na pojedyncze bloki programowe: czwartek 20, zł, pozostałe dni 25 zł,
karnety: na całość (pt.-niedz.) 165 zł, sobota 75 zł, niedziela 60 zł. (sprzedaż biletów od 29.11).
